Jak smażyć zdrowo, którą patelnie do tego wybrać
Jak dbać o garnki i patelnie z powłokami nieprzywierającymi
Co możemy powiedzieć o naczyniach z powłokami nieprzywierającymi? Takie naczynia potrafią uratować codzienne gotowanie – nawet jeśli nie jesteś szefem kuchni i Twoje kulinarne umiejętności ograniczają się do wrzucenia jajek na patelnię czy podsmażenia warzyw. Wyobraź sobie poranek, kiedy masz pięć minut na śniadanie, dzieci krzyczą, a Ty próbujesz zrobić coś pożywnego: jajka się nie przyklejają, warzywa zachowują kolor i chrupkość, a mycie po wszystkim nie przypomina walki z cementem. Brzmi jak magia? Trochę tak – ale to magia, która dzieje się sama, jeśli masz dobre naczynia. One naprawdę robią sporo „za Ciebie”, dając Ci komfort i pewność, że nawet szybkie gotowanie nie skończy się katastrofą.
Ale… tylko jeśli wiesz, jak o nie dbać. Bo powłoka nieprzywierająca nie jest nieśmiertelna – nie naprawi każdej nieuwagi, ciągłego przegrzewania i nie wybaczy szorowania druciakiem.
W tym wpisie pokażę Ci, jak praktycznie i bez stresu zadbać o garnki i patelnie aluminiowe z powłokami, żeby służyły przez długie lata i naprawdę ułatwiały gotowanie. Bez teorii „laboratoryjnej” – tylko proste zasady, które działają w codziennej kuchni.
Pierwsze użycie – przygotowanie powłoki do pracy
Patelnie i garnki z powłokami nieprzywierającymi wymagają „rozgrzania” przed pierwszym użyciem.
- Umyj dokładnie naczynie ciepłą wodą z delikatnym płynem.
- Delikatnie natłuść powłokę odrobiną oleju roślinnego…
- …i pozostaw ją na 15 minut po czym wytrzyj ręcznikiem papierowym lub suchą ściereczką
- …lub rozgrzej na średnim ogniu 1–2 minuty, a następnie ostudź i przemyj
To pozwala powłoce „osiąść”, przedłużyć trwałość powłoki i jej właściwości nieprzywierające.
Mycie – podstawowa zasada: delikatnie i bez szaleństw
- Nigdy nie używaj druciaków ani agresywnych środków czyszczących. Powłoka się zarysuje przez co po części straci swoje właściwości.
- Miękka gąbka, płyn do naczyń i ciepła woda to w większości przypadków wystarczające środki by dokłądnie umyć naczynie .
- W przypadku przypaleń – moczenie w samej ciepłej wodzie lub z ewentualnym dodatkiem sody oczyszczonej działa cuda. Tylko pamiętaj – nie szoruj powłoki niczym ostrym. Po takim namoczeniu przypalenia powinny odejść od powłoki praktycznie same i bez wysiłku
- Większość nowoczesnych powłok jest bezpieczna w zmywarce, ale częste mycie maszynowe może skrócić ich żywotność. Innymi słowy mocno rekomendujemy myć takie naczynia ręcznie.
Gotowanie – temperatura ma znaczenie
Powłoki nieprzywierające lubią średni ogień.
- Zbyt wysoka temperatura może je przegrzać i uszkodzić. Nikt z nas nie ma termometru w oczach, ale pamiętaj, że te granicznie wysokie ustawienia w Twojej kuchence lub duży ogień, którym poddawane jest naczynie przez dłuższy czas może z czasem uszkodzić powłokę
- Smażenie na minimalnej ilości tłuszczu działa najlepiej – powłoka nie potrzebuje grubej warstwy oleju, żeby chronić jedzenie przed przywieraniem. Gruba warstwa tłuszczu nie zwiększa ochrony, tylko może przyspieszyć zużycie powłoki przez przypalanie i powstawanie osadu.
Praktyczna porada: Jeśli widzisz lekkie dymienie lub przypalenie tłuszczu, nie czekaj, zmniejsz ogień.
Przybory – drewniane, silikonowe, plastikowe
- Metalowe łyżki i łopatki to najczęstsza przyczyna mikrorys na powłoce, a mikrorysy z czasem lubią się zamienić w większe rysy, a to prosta droga to nieodwracalnego uszkodzenia powłoki
- Drewniane, silikonowe, kolokwialnie mówiąc miękkie przybory pozwalają smażyć bez ryzyka uszkodzenia powłoki.
- Przybory plastikowe mogą być używane pod warunkiem, że są odporne na wysokie temperatury i nie dotykają gorącej patelni lub garnka przez dłuższy czas.
Przechowywanie – unikaj „tarcia”
- Nie wrzucaj garnków i patelni jeden na drugi bez ochrony. Dobrze jest zaopatrzyć się w filcowe przekładki. Nie kosztują dużo, a odpowiednio zabezpieczą Twoje naczynia
- Jeśli musisz je układać, a nie masz przekładek filcowych, włóż między nie ściereczkę lub papierowy ręcznik, żeby powłoka nie zarysowała się od kontaktu z innym naczyniem.
- Nie przechowuj jedzenia w garnku lub patelni w lodówce z dwóch powodów. Po pierwsze – pokarmy, zwłaszcza te kwaśne „rozmiękczają” powłokę, co siłą rzeczy będzie miało przełożenie na jej trwałość. Po drugie – szybkie podgrzewanie zimnego naczynia z lodówki, czyli nagła zmiana temperatury z niskiej na wysoką może uszkadzać powłokę. Zatem jeśli już musisz przechowywać tak jedzenie, to przed podgrzewaniem wyciągnij wcześniej garnek, by złapał temperaturę pokojową lub podgrzewaj go powoli, co jakiś czas zwiększając temperaturę na kuchence.
Co robić, gdy powłoka lekko się zużyje?
- Jeśli przywieranie staje się problemem, czasem pomaga ponowne „przegrzanie” z odrobiną oleju, aby wypełnić mikropory powłoki.
- Przy poważnych uszkodzeniach – lepiej wymienić patelnię, niż ryzykować jedzenie z kawałkami uszkodzonej powłoki. Choć nie są one same w sobie toksyczne ani szkodliwe dla zdrowia, to już bezpośrednio kontakt jedzenia z aluminium (czyli tam gdzie nie ma powłoki) może niekorzystnie wpływać na zdrowie. Samo aluminium nie jest natychmiastowo „trujące”, ale jego nadmierne spożycie (w postaci uwalnianych jonów) w dłuższej perspektywie może takie być.
Podsumowanie
Dbanie o garnki i patelnie z powłokami nieprzywierającymi to proste zasady: mycie delikatne, przeważające umiarkowane temperatury (byle nie ekstremalne), odpowiednie przybory i ostrożne przechowywanie. Jeśli będziesz stosować się do tych zasad, topowłoka będzie długo nieprzywierająca, potrawy zachowają smak i strukturę, a Ty unikniesz przypaleń, zarysowań i frustracji w kuchni. Bo dobra patelnia czy garnek to inwestycja, która przy odpowiedniej pielęgnacji odwdzięcza się latami wygodnego i zdrowego gotowania.